*NIE JESTEŚ SAM
ZERO-PIĘĆ FUNDACJA NA RZECZ ZDROWIA PSYCHICZNEGO MAŁYCH DZIECI zakończyła niedawno realizację projektu ,,Nie jesteś sam – profilaktyka krzywdzenia małych dzieci”. Istotą projektu było poszerzenie oferty i poprawa dostępu do wsparcia psychologicznego dla rodzin z dziećmi, przejawiających sygnały ryzyka lub symptomy krzywdzenia emocjonalnego. Ofertę programu skierowano do mieszkańców całego województwa wielkopolskiego, dzięki czemu skorzystać z niej mogły osoby także z mniejszych miejscowości. Działania projektowe stanowiły element realizacji założeń budowania lokalnego systemu ochrony małych dzieci. Na kształt oferty wpłynęła zarówno wiedza specjalistyczna zespołu Fundacji oraz doświadczenie w prowadzeniu podobnych działań, jak i dane o skali problemów psychicznych małych dzieci i ich rodzin w Polsce.
Nadrzędny cel programu koncentrował się wokół przeciwdziałania przemocy w rodzinie i w efekcie minimalizowania zjawiska wykluczenia społecznego rodzin wymagających pomocy, jak i dzieci z tych rodzin w przyszłości. Skupiamy się na wczesnej profilaktyce, ponieważ konsekwencje krzywdzenia emocjonalnego dzieci są zazwyczaj rozległe i trwałe, mają często charakter traumy i decydują o zakłóceniu czy zaburzeniu rozwoju w perspektywie całego życia, obniżając jego jakość w okresie dzieciństwa i dorosłości. Dzieci doznające krzywdzenia, a później dorośli, przejawiają szereg trudności w funkcjonowaniu społecznym, stąd często narażeni są na wykluczenie społeczne. Na skutek krzywdzących doświadczeń mają mniejsze szanse na pełny rozwój swego potencjału (fizycznego, intelektualnego, emocjonalnego, społecznego), w wielu aspektach osiągają poziom funkcjonowania niższy od możliwego. W życiu codziennym zmagają się z licznymi negatywnymi konsekwencjami przeżytych doświadczeń (np. depresją, syndromem stresu pourazowego) przez co trudniej jest im nawiązać relacje społeczne, stać się w pełni aktywnymi uczestnikami życia społecznego. W efekcie często pozostają na jego obrzeżu.
Adresatami działań proponowanych w ramach programu były dwie grupy odbiorców. Pierwsza to dzieci i ich rodziny, które zostały bezpośrednio objęte wsparciem w formie konsultacji psychologicznych, warsztatów i grupowych spotkań terapeutycznych. Drugą grupę stanowili specjaliści, osoby zawodowo pracujące z rodzinami z małymi dziećmi. W ramach projektu zespół Fundacji dzielił się z nimi swą wiedzą i doświadczeniem w zakresie rozpoznawania czynników przyczyniających się do wystąpienia przemocy w rodzinie (psychicznej i fizycznej), wiedzą dotyczącą traumy (relacyjnej, rozwojowej) oraz skutecznych narzędzi reagowania i pomagania.
Dzięki działaniom zrealizowanym w toku programu NIE JESTEŚ SAM udało się wesprzeć bezpośrednio 126 rodzin uczestniczących w spotkaniach terapeutycznych i/lub warsztatowych, zarówno w siedzibie Fundacji, jak i w ich własnym środowisku. Przeprowadzono 1018 konsultacji psychologicznych w gabinecie i 60 wizyt środowiskowych, 4 edycje WARSZTATÓW KRĄG BEZPIECZEŃSTWA (Circle of Security Parenting™), warsztaty „MAMA I JA” dla mam z niemowlętami, cykl spotkań GRUPY TERAPEUTYCZNEJ „ZABAWNIK” DLA DZIECI W WIEKU 3-6 LAT; 73 rodziców włączyło się w działanie na rzecz profilaktyki krzywdzenia w ramach AKTYWIZACJI BENEFICJENTÓW, udzielając wypowiedzi na temat trudności rodzicielstwa i doświadczeń wyniesionych z uczestnictwa w oferowanych przez Fundację aktywnościach, które zostały umieszczone na profilu Facebook Fundacji. Zrealizowano 3 edycje SZKOLEŃ DLA NAUCZYCIELI W PRZEDSZKOLACH I ŻŁOBKACH oraz SZKOLENIA I SPOTKANIA SUPERWIZYJNO-KONSULTACYJNE DLA SPECJALISTÓW. Skorzystało z nich 44 profesjonalistów. W ramach projektu opracowano i przeprowadzono także dystrybucję ponad 5000 egzemplarzy BROSZURY EDUKACYJNEJ dla rodziców pt. CO SIĘ ZE MNĄ DZIEJE?, która w sposób przystępny informuje o wpływie traumy rozwojowej na doświadczenia w relacji z własnymi dziećmi. Dzięki uzyskanej dotacji, w ramach rozwoju instytucjonalnego, możliwe było również podniesienie kwalifikacji zespołu Fundacji w ramach szkoleń i superwizji, modernizację siedziby Fundacji i strony internetowej oraz zakup sprzętu niezbędnego do prowadzenia działalności.
Projekt był realizowany w okresie od 1.X.2021 do 30.IX.2023
W ramach projektu proponowaliśmy następujące działania:
KONSULTACJE PSYCHOLOGICZNE – Celem konsultacji była specjalistyczna pomoc w zakresie indywidualnych problemów relacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem minimalizowania krzywdzących interakcji rodzic-dziecko. Spotkania prowadzone były przez wykwalifikowany zespół psychologów/terapeutów, mających specjalne przygotowanie do pogłębionej pracy terapeutycznej z rodziną z małym dzieckiem oraz pracy z traumą.
KONSULTACJE ŚRODOWISKOWE DLA RODZIN Z DZIEĆMI W WIEKU 0-7 LAT – Wizyty w placówkach (w przedszkolach, żłobkach, loklanych ośrodkach pomocy społecznej) oraz wizyty domowe.
WARSZTATY KRĄG BEZPIECZEŃSTWA (CIRCLE OF SECURITY® PARENTING) – DLA RODZICÓW DZIECI 1-7 LAT – Warsztaty przeznaczone były dla rodziców (grupa 14 osób) zainteresowanych poprawieniem jakości relacji ze swoimi dziećmi. Poświęcone były głównie budowaniu i wzmacnianiu bezpiecznego przywiązania u dzieci. Zasadniczy akcent położony został na tematy związane ze specyfiką rozwoju emocjonalnego i społecznego małych dzieci, także z czynnikami ryzyka i czynnikami ochronnymi w tym zakresie. Zajęcia zrealizowane były w oparciu o polską adaptację amerykańskiego programu Circle of Security® Parenting TM. Spotkania były prowadzone przez 2 psychologów. Uczestnicy otrzymywali materiały z zajęć oraz zadania domowe.
WARSZTATY „MAMA I JA” DLA MAM Z NIEMOWLĘTAMI – Spotkania grupy matek z niemowlętami „Mama i ja” (5 diad) nakierowane były na pracę z trudnościami w rodzicielstwie właściwymi dla najwcześniejszego okresu. Głównym celem zajęć było wspieranie budowania bezpiecznego przywiązania poprzez przekazywanie wiedzy o potrzebach dzieci i korygowanie dysfunkcyjnych interakcji.
GRUPA TERAPEUTYCZNA „ZABAWNIK” DLA DZIECI W WIEKU 3-6 LAT – Spotkania grupy terapeutycznej stanowiły odpowiedź na potrzeby dzieci, które przejawiają trudności w funkcjonowaniu w grupie (będące skutkiem krzywdzących relacji z rodzicem). Głównym celem cyklu spotkań było budowanie i wspieranie pozytywnych relacji w grupie rówieśniczej.
SZKOLENIA DLA NAUCZYCIELI W PRZEDSZKOLACH I ŻŁOBKACH – Szkolenia dla nauczycieli w przedszkolach i żłobkach przeprowadzono w 3 placówkach na terenie województwa wielkopolskiego. Celem szkolenia było wyposażenie nauczycieli w wiedzę i umiejętności z zakresu rozpoznawania symptomów krzywdzenia małych dzieci, często o charakterze traumy relacyjnej. Istotnym aspektem szkoleń było przekazanie wiedzy na temat wpływu traumatycznych doświadczeń na funkcjonowanie dziecka oraz optymalnych sposobów reagowania na jego trudności, które przejawiają w grupie rówieśniczej – tak by środowisko przedszkolne lub żłobkowe niosło za sobą oddziaływania korekcyjne względem krzywdzenia emocjonalnego. W trakcie spotkań poruszana była także tematyka dostarczania wsparcia rodzicom.
SZKOLENIA I SPOTKANIA SUPERWIZYJNO-KONSULTACYJNE DLA SPECJALISTÓW – W ramach projektu zaplanowano szkolenie dotyczące rozpoznawania krzywdzenia emocjonalnego oraz interwencji w tym zakresie. Celem szkolenia było zapoznanie specjalistów – tzw. pracowników pierwszej linii, mających unikalną możliwość wczesnego wykrywania symptomów i sygnałów alarmowych krzywdzenia najmłodszych dzieci, z wiedzą i narzędziami umożliwiającymi skuteczne działanie w tym obszarze. Szczególny nacisk położono na rozumienie doświadczeń traumatycznych – zwłaszcza o charakterze relacyjnym w okresie wczesnego dzieciństwa – oraz ich wpływu na rozwój człowieka i kształtowanie nieadaptacyjnych sposobów funkcjonowania. Przedstawione zostały również współczesne koncepcje i narzędzia stosowane w niesieniu pomocy terapeutycznej dzieciom oraz dorosłym zmagającym się z problemami z tego obszaru.
WYKŁAD DLA CZŁONKÓW ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO DS. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE – Wykład dotyczył rozpoznawania krzywdzenia w rodzinach z małymi dziećmi – taką potrzebę wielokrotnie zgłaszali członkowie Zespołu. Dzięki realizacji tego działania Fundacja wspiera swoją wiedzą i doświadczeniem inne instytucje w zakresie udzielania wsparcia rodzinom z małymi dziećmi. Pozwala to na wypracowanie wspólnych praktyk w odniesieniu do rodzin zagrożonych przemocą.
OPRACOWANIE I DYSTRYBUCJA BROSZURY EDUKACYJNEJ DLA RODZICÓW – Działanie obejmowało opracowanie merytoryczne i graficzne broszury edukacyjnej. Celem broszury jest edukacja jak najszerszej grupy rodziców, również tych, którzy nie będą mogli wziąć czynnego udziału w projekcie. Broszura ma informować w przystępnej formie o skutkach wczesnej traumy zarówno w życiu dzieci, jak i dorosłych.
Zachęcamy do zapoznania się z treścią broszury dostępną do pobrania tutaj
AKTYWIZACJA BENEFICJENTÓW – Odbiorcy działań realizowanych w ramach projektu proszeni byli o przedstawianie w formie pisemnej swoich wrażeń dotyczących uczestnictwa w nim, do podzielenia się z innymi zarówno refleksjami dotyczącymi własnych trudności wychowawczych w relacjach z dziećmi, jak i refleksjami dotyczącymi poszukiwania pomocy w tym obszarze oraz uzyskanego wsparcia. Fragmenty zgromadzonych wypowiedzi publikujemy na profilu Facebook Fundacji. Ponadto beneficjenci wszystkich działań byli poproszeni o dystrybucję w swoich środowiskach lokalnych (np. osiedlowych poradniach, przedszkolach i żłobkach, wśród rodziców oczekujących potomstwa oraz rodziców dzieci do lat 6 mieszkających w sąsiedztwie) broszur dla rodziców oraz materiałów informacyjnych dotyczących nieodpłatnej oferty pomocowej Fundacji Zero-Pięć.
* Projekt finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny. Numer grantu: K1d/0264.
